Het afgelopen jaar was voor HODL’ers van crypto pijnlijk door de hard dalende prijzen, maar voor criminelen was het feest. Zij hebben nog nooit eerder zo’n groot bedrag binnengesleept. In onze Discord vroeg ik onze leden wat ze vinden van het fenomeen criminaliteit in crypto-land. Hier kwam een vrij eenduidig antwoord uit, maar de insteek was totaal anders dan ik had verwacht.

Ik vroeg de leden van Crypto Insiders Premium of ze wel eens zijn opgelicht in de wereld van cryptocurrencies. Driekwart is nog nooit opgelicht. Als je je bedenkt dat 2022 een recordjaar voor criminelen in deze industrie was valt dit dus nog best mee. Toch hebben in verhouding maar weinig mensen gereageerd op de vraag, wat wellicht verklaard kan worden doordat het voor velen moeilijk zal zijn om toe te geven dat ze zijn opgelicht.

De vraag of criminelen die crypto gebruiken goed zijn in hun vak leverde interessantere antwoorden op. Bijna 86% vond dat ze goed weten wat ze doen. Sterker nog, veel mensen klaagden over hoe sluw ze zijn geworden, en dus hoe moeilijk het is om crypto-criminaliteit te herkennen. Ik denk dat dit in de toekomst niet anders gaat zijn.

Nee, criminelen die crypto gebruiken zijn juist dom!

Geldstromen in crypto zijn te volgen

Ik vond het opvallend dat de discussie direct ging over hoe slim criminelen zijn in het bestelen van mensen. Ik dacht zelf juist vooral aan hoe criminelen voorkomen dat ze gepakt worden – boef spelen is immers alléén leuk als je vervolgens niet alles moet inleveren en straf krijgt. En laat dat nou net steeds moeilijker worden.

Misdadigers gaan er namelijk vanuit dat ze geen sporen achterlaten, of dat ze die weer uit kunnen wissen. Daarom vormt blockchain een enorm obstakel voor criminelen. Het kasboek van het gehele netwerk is in de meeste gevallen publiek en permanent. Als je cryptocurrencies wilt gebruiken én je wilt je sporen uit kunnen wissen, dan heb je dus in theorie pech.

Inmiddels zijn er talloze diensten die niet alleen letten op geldstromen in de wereld van cryptovaluta, maar specifiek op verdachte geldstromen. Hierdoor weten wetshandhavers zoals de FBI regelmatig criminelen bloot te leggen en zelfs geld terug te brengen naar de rechtmatige eigenaar. Chainalysis is een voorbeeld van zo’n analysebedrijf. Begin dit jaar concludeerde het nog dat de winst uit ransomware in 2022 hard is gedaald, ondanks dat het totale met crypto gestolen bedrag is toegenomen. Blockchain geeft dus wel degelijk inzicht in hoe criminelen te werk gaan.

Uiteraard worden bankrekeningen en zelfs bepaalde cash-transacties ook gemonitord, maar blockchain maakt dit monitoren alleen een stuk gemakkelijker en efficiënter. Banken zijn namelijk traag en moeten actief moeite doen om samen crimineel geld te lokaliseren. Met blockchain kan dit automatisch en razendsnel.

Crimineel zijn in crypto wordt steeds moeilijker

Een kleine kanttekening hierbij is dat we ervan uitgaan dat er geen manieren zijn om te voorkomen dat je de sporen kunt uitlezen. Die zijn er wel, denk bijvoorbeeld aan mixers. Dit zijn diensten die in wezen een soort anonieme crypto exchange zijn. Ze worden doorgaans niet gereguleerd en houden dus ook geen gegevens van gebruikers aan. Hierdoor kunnen wetshandhavers niet zomaar controleren waar transacties vandaan komen en naartoe gaan.

Echter is de overheid geen fan van dit soort diensten. Precies daarom is de mixer Tornado Cash afgelopen zomer aan banden gelegd. Niet alleen verboden de Verenigde Staten transacties door Amerikanen, ook trad de Nederlandse overheid hard op tegen de dienst. Eén van de ontwikkelaars woont in Nederland en zit nog tot februari in de gevangenis. Het is dus duidelijk dat de overheid helemaal niet is gediend van verborgen transacties.

Privacy-coins vormen een andere weg waar criminelen blij van worden. In onze Discord-groep had één van onze leden het over speciale telefoons waarmee criminelen versleutelde berichten kunnen versturen. Privacy-tokens lijken hier veel op.

Bij coins zoals Monero (XMR) en Zcash (ZEC) worden de transacties versleuteld, waardoor alleen de ontvanger en de zender gemakkelijk kunnen zien hoe de transacties lopen. De rest van de wereld moet de versleuteling maar zien te verbreken. Ook hier is de overheid geen fan van, zo wil de Europese Unie dit soort coins verbieden.

Blockchain wordt steeds waardevoller

Hierboven schreef ik dat er bedrijven zijn die zich specifiek richten op het volgen van waarde op blockchains. Hoe langer dit gebeurt, hoe groter de dataset wordt die wetshandhavers kunnen gebruiken.

Zelfs als criminelen extra moeite doen om te verbergen wat ze doen zal de overheid dit met relatief weinig moeite kunnen achterhalen. De drijfveer om je crimineel te gedragen wordt dus heel, héél erg klein.